Articles by Macko Eugen

Prelego, pri klariga enkonduko de mia doktorlaboro „dialogiko je la fino de dialektiko“ (tradukita el la germana al esperanto). 2002 en San Marino, cxe la sesio de la Akademio Internacia de la Sciencoj. Por sincera dialogo necesas distingi inter dialektiko kaj dialogiko Kio estas dialogo? Gxenerale oni komprenas cxiun paroladon inter du homoj kiel dialogo. Sed cxu estas cxiu parolado inter du homoj dialogo? Cxu estas ankau kverelparoladoj dialogoj? Ver…

Histori-filozofi-teologiaj konsideroj. Pensoj al 500 jarigho de la protestantismo, en rilato al la hungara historio. La ekesto de la influricha klasik-europa kulturo, estas gis en nunaj tagoj, al tiuj tempoj regvidebla. La dekadenco de la rom-katolika eklezio, ekmovis dialektikajn reagojn. La propono de Luther estis tempoadekvata, kiu bazighis la novan, plirapidigitan evoluon. Sed en la estonteco, samtempe la solvo de la dialektika metodo, de la tempoadekvateco, su…

Gedanken am 500 Jährigen Reformationstag, in der Beziehung zur ungarischen Geschichte. Die Ausbildung der einflussreicher klassisch europäischen Kultur, ist bis zu den heutigen Tagen, auf diese Zeiten zurückzuführen. Die Dekadenz der römisch-katholischen Kirche, hat dialektische Reaktionen ausgelöst. Luthers Vorschlag war zeitgemäß, welche die neue, beschleunigte Form der Entwicklung begründete. Aber in der Zukunft, vom angemessen-Sein gelöste dialektische Methode, wi…

A reformáció 500-adik évfordulóján. Történelmi gondolatok magyar vonatkozásban. Az európai klaszikus kultúra egészen a mi napokig, nagy hatású kialakulása, ezekre az idökre vezethetö vissza. A római katolikus egyház dekadenciája, dialektikus reakciót váltott ki. Luther ajánlata idöszerü volt, mely a fejlödés új, meggyorsított folyamatát alapozta meg. Azonban a jövöben, a lét adekvációjától megvált dialektikus módszer, még nem csak a fejlödés serkentöje lessz, hanem a lé…

Respondoj al la reagoj de, d-ro Blazio Vaha (Wacha Balázs), lingvisto, profesoro de la Universitato ELTE en Budapesto, de Eugeno Macko, gvidanto de la seminario „Superpasho la klasikon rilate al esperanto“ en Alsooers, je 2017.08.26. Kara Blazio, nun mi komencas „dialogike“, respondante al viaj reagoj kaj demandoj. Oni ofte faras longan monologan prelegon, sciencan traktaton, skribas eseon, ech tutan romanon, kiujn eble iu legos, plejofte nur mamultaj ghis la fino. Ni estas nuntem…

Propono la Esperanto verkiston Nemere al Nobelpremio post lia prezentado. Prezento de Istvan Nemere je la 27a oktobro 2016 en Budapesto, en la Esperanto Kulturdomo, lian verkon (Magyarország története) „Historiaj okazadoj en Hungario“. Tiun titolon mi ne volas simple traduki per „Hungara historio“, char chi tie mi opinias trovi iun dialogikan superpashon de la klasika historikompreno. La verko estis skribita post esploro de originaj dokumentoj, kiu en facile legebla stilo, substrekas…

Prelego en la 4-a Interlingvistika Simpozio en UAM che Adam Mickiewicz Universitato en Pooznano, 21. 09.2017 Titolo: Superpasho la klasikon rilate al esperanto Subtitolo: Superpasho la europ-idealisman klasikon per la nova dialogika pensado kaj la filozofia pritrakto la ligitecon al esperanto La pensoj estas kunfanditaj en 10 punktoj 1.- Kiel enkonduko, nur en rapidaj pashoj, kio estas la klasiko. Char mi ne volas prelegi pri la klasicismo, ech ne pri ghia sub…

Antwort-Kommentar auf die Kritik des Esperanto, aus dem Institut für Psycholinguistik bei der Ludwig Maximilians Universität in München. In der Sendung des Bayerischen Rundfunks (BR 2), ausgestrahlt am 15.12.2009 anlässlich des 150-sten Geburtstages von Ludvig Zamenhof dem Initiator der „Internationalen Sprache“ Esperanto. In Münchener Esperanto Klub habe ich die Gelegenheit gehabt die Tonaufnahme mitzuhören. Dazu möchte ich nun meine Meinung äußern: Zuerst möchte ich den…

Vortrag von Eugen Macko am 20.04.2017. im "Eine Welthaus", veranstaltet vom Esperanto Klub München Wie sich in dem Fall der CEU (Central European University) beispielhaft zeigt, dass Realdialogik ist in der Demokratie notwendig ist. Idealismus führt nicht zu lösbaren Ergebnissen der Probleme. Das haben wir schon öfters in der Geschichte erfahren (z.B. Nationalismus, Kommunismus). Lernen wir aus diesem, um die selber Fehler nic…

Elöadás Budapesten a "Kulturális Eszperantó Szövetség" termében 2017.04. 27. CEU (Central European University) esetében mutatkozik konkrétan, a reáldialógika szükségessége a demokráciában Az idealizmus nem vezet a problémák megoldásához. Ezt már jó párszor tapasztaltuk a történelemben (pld. nacionalizmus, kommunizmus). Tanuljunk ezekből, hogy ne csináljuk ugyanazokat a hibákat. Ez nem jelenti, hogy mellőzzük az emberiség nagy törekvéseit, úgymint a human…

Prelego de Eugeno Macko en la Esperanto Klubo en Gyoer/Hungario 2017. 5a de aprilo Realeca dialogiko necesas en demokratio, kiel en la kazo de CEU (Central European Univesity) montrighis. Idealismo ne gvidas al solveblaj rezultoj de la problemoj. Tion ni spertis jam kelkfoje en la historio. (ekz. nacionalismo, komunismo) Ni lernu de tiuj, por ne fari la samajn erarojn. Tio ne signifas ke, ni neglektu grandajn strebojn de la homaro, kiel homaraneco, homrajtoj,…

Chu komencighas nova epoko? Ekde la historia konscio chiam pli gheneraligis, chiu generacio inklinas rigardi la tempon en kiu ghi vivas tre grava. Precipe che shanghoj de jarcentoj, ech che jarmiloj, la formallogike pensanta homo, volas ordigi la tempon, por kapti la trarigardon. Tamen ni ne forgesu, post chiu redukto al homa kapableco, ke la reala tempo okazas tutamplekse kaj sendepende ankau de niaj ordigoj. La elekto de Obama kiel Usona prezidanto estis la pinto de evoluo de demokrati…

Vortrag von Eugen Macko, am 17.11.2016 in der „Eine Welthaus“, veranstaltet vom „Esperanto Klub München“. Was kann die Europaunion aus der Geschichte des Vielvölkerstaates der Habsburgermonarchie lernen. Interdisziplinäre Betrachtung des Problems, aus dem Inter-völkischen Bereich, zwischen der Philosophie, Geschichte, Politik, Soziologie und Sozialpsychologie. V. Teil der Vortragsreihe: Geschichtsphilosophische Überlegungen aus den 4 Vorträgen und die Zukunft Betrachtung der Eu…

Prelego de Eugeno Macko, 2016.11.17 en “Eine Welthaus” che Esperanto Klubo Munkeno. Kion povus lerni la Europa Unio el la historio de la multpopola shtato de la Habsburgmonarhio. Interdisciplina pritrakto la problemon, el la interpopola sfero , inter filozofio, historio, politiko, sociologio kaj solcipsikologio. V. parto de la prelegvico: Historifilozofiaj konsideroj el 4 prelegoj kaj estontrigardo al Europa Unio. 1.- Kion ni povas lerni el la historio? Kio…

Internacia scienca Esperanto-rumana kolokvo en la „Universitatea de Vest“ 11-12 nov. 2016 Prelego en Timisoara/ Temesvár/ Temeschburg/ Темишвар Filozofia pritrakto de esperanto Dialogika pensado kaj esperanto Ekzistas du gravaj rilatoj,ech ligitecoj inter tiuj du fenomenoj, kiuj ghis nun (pri mia scio) ne estis esploritaj. Estus bonvenaj temoj, por studentoj, doktorantoj, de akademiaj laboroj, ekz. chi tie che AIS-o, au ankau en aliaj universitatoj kiuj okupighas kun…

Evidenta nekompreno la esperantecon de Prof. Selten Jurnalistojn kaj unuflanke okupitajn sciencistojn, ofte mankas la trarigardo al alispecaj aferoj, pro tio ankau la jughkapablo pri la, esperantisto, nobelpremiito, profesoro, Reinhard Selten. Jurnalistoj estas profesie limigitaj al aktualaj okazadoj kaj sciencistoj al iliaj fakesploroj. Pro tio estas aroganta la kritiko kaj la propono, kiel povus Selten pli bone prosperi en sia scienca fako, sen esperanto kaj la kandidatigho che…

Normal 0 21 Al Slovaka historio de Andreas Kuenzli Komento de Eugen Macko Tiu verko estas ekzemplodona kiel oni devus utiligi esperanton. Historio estas la socispirita sfero, kie la ghis nun duonscience skribitaj enhavoj, devus esti en la estanteco per novaj sciencaj ekkonoj reskribitaj. Por tiu tasko estas esperanto, pro multaj kialoj tre konvena. En iamaj socialismaj landoj de Orienteuropo, Slovakio estas bone elektita kiel prezentado de mankoj de la historia ko…

Normal 0 21 Akademiaj verkoj pri Esperanto Komento de Eugen Macko, al la artikolo en „Libera Folio“ de 2015-07-18 „Kial Esperanto gajnis la batalon kontraŭ aliaj internaciaj lingvoj kaj perdis la militon kontraŭ la angla? Tiun demandon provas respondi Roberto Garvía en sia ĵus aperinta akademia verko “Esperanto and Its Rivals. The Struggle for an International Language” (Esperanto kaj ĝiaj rivaloj, la lukto por internacia lingvo).“ Estas tre afable, ke la hisp…