Laszlo Istvan TOTH's articles

  • Moderna sklavoposedado ene de EU

    - 9 years ago - 2 comments
    sklav-laborigo2
    Tri gravaj celoj, kiujn fondintoj de EU klopodas atingi kaze de pluaj aliĝintaj landoj: 1) Ekhavi iliajn merkatojn. Novaj akiritaj merkatoj helpas evoluintajn ŝtatojn mildigi siajn gravegajn konsekvencojn de superproduktado. Kiel rezulto, aĉetantoj de novaj aliĝintaj ŝtatoj nuntempe aĉetas varojn produktitajn je pli, ol 80% en evoluintaj landoj, respektive varojn, kiuj kvankam estas fabrikitaj en propraj landoj, tamen en kompanioj posedataj de evoluintaj landoj: en tiuj kompanioj lokaj labo…

  • Ĝenerala maljuniĝo de "bonhavaj" socioj

    - 25 Feb 2013
    En tiuj t.n. ”bonhavaj” socioj malkreskas nombro de geedziĝoj, kaj kune kun tio malkreskas ankaǔ nombro de idoj. Gejunuloj pro troa okupatiĝo ne havas tempon konatiĝi. Pro rapidaj ŝanĝoj gejunuloj devas pli kaj pli, kaj pli ofte lerni, denove lerni, kaj tro multe labori. Pro tiu trolaciga, trostresa laboro ili pasigas hejme libertempon precipe per ripozado, anstataǔ konatiĝi. Tiu ”bonhava” socio ne tiel komprenendas, ke per normala laboro eblas kontentige vivi, sed tiel, ke ekzistas nur eblo,…

  • Nunonia

    - 30 Mar 2012 - 3 comments
    Rilate al E-a lingvaĵo, ekzistas ja granda kaoso en mondo, ĉar mankas oficiale proponita, etalona lingvaĵo. De kiam Zamenhof forpasis, pli kaj pli da 'eminentuloj' klopodis senlace aliigi, fuŝigi tiun originalan, sufiĉe klaran kaj facile komprenebla lingvaĵon, lanĉitan de lingvokreinto. Kvankam Zamenhof ne difinis konkretajn regulojn pri frazumado, li tamen klopodis pli malpli respekti certajn 'neskribitan' regulojn por, ke frazoj estu klaraj, facile kompreneblaj. Ne eblas kontesti tion,…

  • Prisilentitaj aferoj iĝas malkovritaj

    - 15 Mar 2012 - 1 comment
    Ŝajnas, ke pruvitiĝis tiu mia iama supozo, ke iuj 'monhavaj gravuloj' en Esperantio enviis tiun furoran portalon de Ĝangalo, kaj ne domaĝis elspezi monon por, ke tiu interreta portalo de Flavio Rebelo ne plu ekzistu: Jen citaĵo el intervjuo kun Flavio Rebelo: ”Post la vendo de Ĝangalo, dum kvin jaroj mi estis devigata folasi la E-movadon, ĉar la tiama aĉetinto de la portalo, kun la celo ne trovi konkurencanton en Interreto, aldonis al la kontrakto feran klaŭzon, por ke mi ne kreǔ ian…

  • Kio estas salamandri?

    - 19 Feb 2012 - 17 comments
    Dum mia komenca periodo de mia lingvolernado (ĉar oni dum la tuta vivo havas ion por lerni), mi multe penadis kompreni tekstojn skribitajn fare de Esperantistoj (eĉ tekstojn skribitajn fare de iuj eminentuloj). Komence mi ne miris pri tiuj malfacilaĵoj, ĉar mi kvitancis ilin kiel konsekvencon de mia mankhava lingvokono. Komencantoj ja ne deziru ĉion tuj! Post forpaso de jaroj mi daŭre nur tre pene povis kompreni (pli ekzakte: diveni) mesaĝojn el tekstoj skribitaj fare de iuj, kiuj jam estis pro…

  • Kio estas tempo?

    - 12 Nov 2011 - 12 comments
    Tempo rilatas al ŝanĝ at iĝoj. Kiam tempo haltas (ne pasas), nenio iĝas ŝanĝ at a (absolute nenio!). Se iu objekto veturas (rilate al observanto) je rapideco 'c' (mallongigo de latina 'celeritas' = rapideco, kiu rapideco en vakuo estas proksimume 300 000 km/s), ne restas tempo por okazi (ŝanĝ it iĝi) io ajn, ĉar tempo haltas. Noto: ankaǔ en ne-vakuo (ekz.: gaso, akvo, ktp.) fotono (partiklo de lumo) veturas je rapideco 'c', sed pro multegaj kurbiĝoj preter masoj de atomoj, ĝia rapideco (…

  • Aliĝi al Facebook

    - 08 Nov 2011
    Lastfoje mi intencis rezervi sidlokon en teatro. Teatro de Pécs (Hungarlando) havas sian propran interretan portalon, sur kiu eblas mendi normalkostajn biletojn por teatraj prezentaĵoj. Sed mi trovis eblon rezervi sidlokon je rabata kosto. Kial ne aĉeti bileton malpli multekoste, ol normale? - mi pensis. Tiu propono aĉeti malmultekostan bileton temis pri tio, ke mi devas mendi bileton tra Facebook. Tio signifis, ke tra Facebook mi povas mendi je 50% rabato enirbileton por…

  • Esperantaj ĉapelitoj - eħošanđo čiužaůde

    - 11 Sep 2011 - 1 comment
    Esperantistoj penadas uzi surogatojn kiel: "Ehhoshangho chiujhauhde" aŭ "Eĥxosxangxo cxiujxauxde" por anstataǔigi la mankantajn preseblajn, printeblajn Esperantajn ĉapelitojn, anstataǔ uzi la jam ekzistantajn ĉapelitojn, kiuj jam de pli, ol 200 jaroj (do ili jam ekzistis, kiam Zamenhof kreis Esperanton) troviĝas prete en presejoj: anstataǔ ĉ uzi č ( el sudslavaj lingvoj) anstataǔ ĝ , uzi đ (el sudslavaj lingvoj) anstataǔ ĥ , uzi ħ (el malto…

  • Ĉu lerni nur la aktualan mondlingvon kiel fremdan lingvon, aǔ lerni ankaǔ alian(j)n fremda(j)n lingvo(j)n?

    - 05 Sep 2011 - 1 comment
    Se por iuj homoj la ŝtatlingvo estas la sama lingvo al la aktuala monda lingvo, por ili ne nepre indas lerni fremdan lingvon. Se por iuj civitanoj la ŝtatlingvo diferencas de la monda lingvo, ja grave konsilendas por ili lerni la mondan lingvon kiel fremdan lingvon. Ŝtatlingvon oni ĉiel davas firme finlerni, por trovi konvenan laborlokon, por elturniĝi dum vivo efike, sukcese en respektiva lando. Nelonge estiĝis registara propono instrui ne unu, sed du fremdajn lingvojn en lernej…

  • Ruza, sed tamen ridinda sindefenda konduto fare de Esperantisto, kiu timas veron

    - 30 Aug 2011 - 6 comments
    Se iu zorgemulo pri la Esperanto lingvo mencias realan, vaeran fakton pri iu problemo, kun la intenco forigi la kaǔzojn de la koncerna problemo, kaj tiel helpi al Esperanto, la veron tordemulo tuj asertas, ke temas pri ”kaŝidisto”. Tiu ruzulo kredas, ke li tiel sukcesos deturni la atenton de la saĝa legantaro el la menciitaj veraj problemoj al inventitaj argumentoj pri la kialo de regreso de la planlingvo. Mi reagis nekonsentante al tiu aserto, laǔ kio la regreso de Esperanto ŝuldas al u…

  • Identeco elspureblas pro samaj pasvortoj

    - 23 Aug 2011 - 2 comments
    En nuna komputiligita mondo oni devas uzi multloke pasvortojn, kodojn, kiujn pli kaj pli malfacile povas cerboteni. Por ne devi memorigi tiom da pasvortoj, oni kutimas uzi la saman pasvorton por pluraj servoj. Tio estas tre danĝera kutimo, ĉar povas helpi al misuzantoj. Kiel mi jam menciis en la artikoleto: http://www.ipernity.com/blog/35820/339241 pluraj portaloj, korespondiloj povas havi saman protektanton (sekretan servon), kiu kontroltenas la personajn datenojn de u…

  • Krei fakvorton

    - 21 Aug 2011
    Mi renkontis en Beletra Almanako ”fakvorton” kreitan verŝajne fare de iu fervorulo: bitlibro . Fine mi divenis, ke temas pri tiu tutmonde jam konata vorto ebook aǔ e-book . En la angla lingvo tiu mallongigo ”e” signifas electronic . Do mi provis diveni kial tiu amatora vortaristo decidis ekuzi ĝuste tiun vorton bitlibro , se jam ekzistas en Esperanta vortostoko koresponda vorto por tiu angla electronic : elektrona ? Uzante la mallongigon de la vorto elektrona , la ne…

  • Esperantistoj

    - 18 Aug 2011 - 4 comments
    - éljen az eszperantó! - kion vi diris? - tessék? - nem értem. - vi menciis la vorton Esperanto. - mi van az eszperantóval? - do you speak english? - yes I do. - you said something about esperanto. - yes I said, three cheers for esperanto! - but you didn't catch what I said to you in esperanto. - it is because I am an esperantist!

  • Uzi importitajn kaj adaptitajn fakvortojn per gramatiko de planlingvo

    - 10 Aug 2011 - 2 comments
    Gravas rekoni kaj konsideri tiun fakton, ke uzantoj de planlingvo vivas en medio de iu reganta etnolingvo (t.n. monda lingvo). Ĉi-epoke temas pri la angla lingvo, sed pli antaǔe temis pri la latina, franca, germana lingvoj. Do plaĉe-neplaĉe, la plimulto de fakvortoj kune kun siaj komprenoj kreiĝas en la aktuala mondlingvo. Por ne-mondlingvanoj tiuj fakvortoj aperas kiel fremdlingvaj vortoj. Diversaj ŝtatoj plej ofte transprenas tiujn fakvortojn originalforme aǔ ne multe ŝanĝite a…

  • Misuzo pri informalireblaj sistemoj

    - 02 Aug 2011 - 9 comments
    Kiam iu inform-registra/kolekta sistemo sufiĉe disvastiĝis, la potenc-instancoj tuj prenas ĝin je siaj protektadoj. Komence la poŝtelefona (mobiltelefona) sistemo iĝis utila ilo por inform-akiremaj sekretaj servoj. Aperis eĉ leĝo, kiu devigas la mobiltelefonajn kompaniojn registri kaj gardi komunikaĵojn, tekstajn mesaĝojn dum kvin jaroj. Eĉ pli, mobiltelefonaj kompanioj estas nuntempe rekte kontrolitaj fare de sekret-servaj instancoj. Ĝis kiam temas nur pri agado eviti terorismon, la afe…

  • Amasmortigo por atingi iun celon, aǔ serĉado de preteksto por amasmortigi?

    - 31 Jul 2011 - 2 comments
    La hororaj okazintaĵoj en la ĉefurbo Oslo, kaj precipe sur la insulo Utøya, je la unua rigardo/pripenso ŝajnas esti kutima, celorientita terorista agado. Sed tio povas facile misgvidi onian prijuĝon. Similan homan (best-instinktan) sintenon eblas senpene rekoni/identigi en socio dum la ĉiutaga, sen-sensacia, ”paca” agado, se oni ne lasas sin deturnitaj de jam trivialigitaj agoj. Ankaǔ la profesiaj, do pagitaj ĉasistoj apartenas al mortigema homa sinten-grupo, sed ili havas ĝuste…

  • Koruptada retrodistribuado de mono

    - 17 Jul 2011 - 3 comments
    Temas pri koruptada agadsinteno heredita el komunismo, kaj plue aplikata en postfeǔdaleca kapitalismo, karakteriza en Eǔropo precipe por la intaj scialistaj landoj. Oni jam havas sufiĉajn informojn pri la koruptada retrodistribuado de mono kaze de grandaj komopanioj konkursintaj por entrepreni realigon de gravaj investaĵoj. Sed mapli konata estas tiu koruptada fenomeno, kiu lastatempe multe disvastiĝis ene de kompanioj, pro la malmultiĝo de laborlokoj. La plimulto de la enspezoj…

  • Komparado pri minacoj

    - 23 Mar 2011 - 5 comments
    Nuntempe oni zorgiĝas post la bedaǔrindaj efikoj de la nelonge okazintaj tertremo kaj cunamo en Japanlando. La ĉefa kialo de tiu maltrankviliĝo ŝajnas esti la averio de tiu atoma centralo proksime al Fukushima. Dume preskaǔ neniun okulfrapas tio, ke tiu fortega tertremo nur malmulte kaǔzis ruiniĝon de konstruaĵoj, ĉar preskaǔ ĉiun gravan damaĝon kaǔzis la nekutime alta cunamo, sed ne rekte la tertremo! Tio signifas, ke japanoj estas treege lertaj konstrui tertremrezistajn domojn, konstruaĵoj…

60 articles in total