Tute neatendite, la rasismaj politikoj en la antaŭa Sud-Afriko havis bonegajn rezultojn en la lernejoj de la nigruloj, laŭ esploristo Kathleen HEUGH (hju?).

"La logiko de apartismo inkluzivis apartajn etnolingvajn eduksistemojn. Tio signifis ok jarojn da gepatralingva edukado por afrikaj infanoj, sekvata de egala nombro de lernobjektoj en la afrikansa kaj la angla dum la altlernejaj jaroj. La uzo de la gepatralingva edukado sub tiaj cirkonstancoj makulis ĝian pravigeblecon inter afrikaj lingvokomunumoj en Sud-Afriko....

"Rezisto al la deviga uzo de la afrikansa kiel instrulingvo por duono de la lernobjektoj en la altlernejo por afrikaj lernantoj kulminis en la studenta ribelo en Soweto en 1976. La registaro devis deklari la afrikansan kiel instrulingvon nedeviga, kaj la gepatralingva edukado elementa mallongiĝis de ok jaroj ĝis kvar...

"Tiutempaj debatoj furoraj deflankigis la atenton de la efektivaj atingoj de la gepatralingva edukado en Sud-Afriko. La sukcesa proporcio de afrikaj lernantoj en la altlernejoj atingis 83,7% en 1976. La sukceso en la angla (kiel lernobjekto) pliboniĝis ĝis pli ol 78%. Post kelkaj jaroj de la mallongigo de la daŭro de gepatralingva edukado ĝis kvar jaroj, kaj la pli frua transiro al la angla, la proporcio de la sukcesintoj en la altlernejaj ekzamenoj malgrandiĝis ĝis 44% en 1992." (pĝ. 101)

La eseo plurtema de Heugh, "Literacy and Bi/Multilingual Education in Africa: Recovering Collective Memory and Experience" ("La legpovo kaj du/multlingva edukado en Afriko: la malperdigo de komunuma memoro kaj sperto" estas parto de bonega esearo ĵus eldonita Multilingual Education for Social Justice: Globalising the Local (Multlingva edukado por socia justeco: tutmondigo de la loka; alklaku jenan ligon por mendoinformo), redaktita de konataj lingvistoj Ajit Mohanty, Minati Panda, Robert Phillipson kaj Tove Skutnabb-Kangas.