Mi starigis tiun ĉi blogon antaŭ kelkaj semajnoj. Mi unue pensis ke mi blogus pri diversaj temoj, sed ĝis nun mi nur pritraktis la Israelan-Palestinan konflikton. Tiu ĉi konflikto estas daŭre multe diskutata kaj mi ankaŭ interesiĝas pri la konflikto tre multe. Mi tamen observis ke la diskutado pri tiu ĉi konflikto iam povas esti malfacila. Mi observis ke kelkfoje povas estiĝi emociiĝoj inter la diskutantoj kaj tio povas sinsekve kaŭzi disputojn kaj vortmilitadon. Mi ankaŭ observis ke iuj povas esti tiel konvinkitaj de sia starpunkto koncerne tiun ĉi konflikton ke ili ne volas diskuti la aferon kaj ŝajnas al mi ke iuj eĉ ne pretas aŭskulti la starpunkton de alia homo.

Mi scias ke diversaj fortaj emocioj povas esti ligitaj kun la konflikto kaj ke la opinioj povas esti tre malsimilaj. Krudskize homoj dividiĝas en du grupoj rilate tiun ĉi konflikton kaj la opinioj normale malsimilas tre multe. Mi volas klarigi ke mi ne intencas komenci disputojn aŭ vortmilitojn, sed mi volas bonvole kaj varmetose diskutigi la konflikton. Fortaj emocioj povas esti ligitaj kun la konflikto, sed mi esperas ke oni tamen povus diskuti kaj debati la konflikton varmetose kaj bonvole respektante la pensojn kaj opiniojn de aliaj. Mi pensas ke tio tute eblas kvankam temas pri komplika konflikto, al kiu estas ligitaj diversaj malsimilaj emocioj, opinioj kaj pensoj. Plej grave ne estas determini kiu pravas kaj kiu malpravas, sed plej grave estas ke oni povas diskuti la aferojn aŭskultante la aliajn kaj respektante la opiniojn kaj pensojn de aliaj.

Mi esperas ke ĉiuj interesiĝantoj legus tiun ĉi blogaĵon, kvankam iuj legantoj povas antaŭsenti ke la pensoj kaj opinioj de mi povas malsimili al tiuj de la leganto. Mi petas ke la legantoj konsideru ke ekzistas homoj kiuj povas pensi alimaniere pri la Israela-Palestina konflikto ol la leganto mem. Mi volas klarigi ke mi neniun volas konvinki kaj al neniu trudi miajn pensojn kaj opiniojn. Mi petas ununuran aferon: bonvolu aŭskulti min. Mi volas rakonti pri miaj pensoj kaj opinioj rilate al la Israela-Palestina konflikto, sed mi esperas ke neniu rifuzas legi la blogaĵojn pro tio ke li/ŝi malsamopinias kun mi. Tiu ĉi blogo estas mia kontribuo al la esperantlingva debato pri la konflikto. Mi volas atentigi kaj pensigi pri miaj observadoj rilate al la konflikto. Do mi petas vin: bonvolu aŭskulti min. Mi ankaŭ estas preta aŭskulti viajn pensojn kaj opiniojn.

Mi sekvis la Israelan-Palestinan konflikton dum preskaŭ dek jaroj. Dume mi observis ke oni ĝenerale emas malkonsideri kelkajn esencajn informojn kaj faktojn kiujn oni fakte devas konsideri por ĝuste kompreni la konflikton. SAT en Hispanio en februaro 2010 publikigis dokumenton pri la Israela-Palestina konflikto. Temas pri “kopio de dokumento eldonita en Esperanto en majo 1967 de la Palestina Liberiga Organizaĵo”, kiel estas informita en la unua paĝo de la dokumento. Tiu ĉi dokumento publikigita de SAT en Hispanio konfirmas tiun ĉi observadon mian, ĉar en la dokumento ne estas menciitaj kelkaj esencaj informoj kaj faktoj kiujn oni devas konsideri por ke la bildo de la konflikto ne iĝus malvera. Alia problemo rilate al la dokumento estas ke ĝi enhavas multajn evidentajn malveraĵojn.

Do mi konstatis ke oni emas malkonsideri konsiderendajn informojn kaj faktojn rilate al tiu ĉi konflikto. Alia bedaŭrinda observado estas ke ankaŭ ekzistas multe da malveraĵoj kaj misprezentoj pri tiu ĉi konflikto. Oni emas misprezenti la nuntempajn okazaĵojn en la konflikto, oni emas misprezenti la historion de la judoj kaj la palestinaj araboj kaj oni ankaŭ emas misprezenti Israelon kiel landon. Mi observis ke tiuj misprezentoj evoluis tre prospere. La misprezentoj estis vaste diskonigataj dum longa tempo kaj tial multaj homoj fidas al ili kiel ili estus realaĵoj. Tio igas la situacion tre komplika, ĉar multfoje povas esti malfacile determini kiuj asertoj estas fidindaj kaj kiuj asertoj ne estas fidindaj pro tio ke la misprezentado de la konflikto igis tiel multe da homoj fidi al la misprezenta bildo. La problemo plie komplikiĝas kiam Israelo kiel lando estas misprezentata. Oni ne fidas la informojn donitajn de Israelo, ĉar oni pridubas la fidindecon de la informoj. Tio estas kaŭzita de malĝusta bildo pri Israelo.

Israelo estas ofte prezentata kiel reĝimo kiu ne observas la homajn rajtojn, mortigas, punas kaj turmentas palestinanojn kaj kulpiĝas pri militkrimoj. La realeco tamen estas tute la malo. Tio povas esti frapa kaj malfacile komprenebla informo por iuj. Fakto estas ke Israelo estas matura demokratio kiu observas la homajn rajtojn kaj internaciajn leĝarojn, sed se oni vidas Israelon alimaniere certe estas pli malfacile fidi al la lando kaj oni pli facile pridubas Israelon. Israelo tamen estas matura demokratio kaj oni tial povas fidi informojn donitajn de ĝi. Por tiuj kiuj vidas Israelon kiel malobservanto de homaj rajtoj, malobservanto de internaciaj leĝoj kaj punanto de la palestinanoj, tiu ĉi informo povas esti frapa, malfacile komprenebla kaj malfacile adopti.

La misprezentoj, malveraĵoj kaj malkonsideroj de informoj kaj faktoj do koncernas Israelon kiel landon, la nuntempajn okazaĵojn kaj la historion de la judoj kaj la palestinanoj. Bedaŭrinde tio daŭris dum tiel multaj jaroj ke la misprezento prosperis kaj diskoniĝis. La kutima misprezento de la konflikto igis ke la tuta bildo iĝis ege malvera. Mi jam tre mallonge klarigis mian rigardomanieron de Israelo kiel lando, do ke Israelo estas matura demokratio, ne reĝimo. En tiu ĉi blogaĵo mi ne klarigos tiun ĉi aferon plie, same ankaŭ ne la nuntempajn okazaĵojn. En la antaŭaj blogaĵoj mi pritraktis miajn rigardomanierojn de la nuntempaj okazaĵoj. Mi en tiu ĉi blogaĵo nur pritraktas la misprezentojn koncerne la historiajn aspektojn.

Do, kial la dokumento publikigita de SAT en Hispanio estas tiel kritikenda kaj kritikinda? La kaŭzo, kiel mi jam diris, estas ke en tiu ĉi dokumento oni tute forlasis kelkajn ege esencajn historiajn faktojn. Alia kaŭzo estas ke la dokumento enhavas evidentajn malveraĵojn. Ofta prezento de la historio estas la jena: la judoj venis en la palestinan teritorion, ili ŝtelis la landon de la palestinanoj, fine forpelis ilin kaj la restintojn Israelo daŭre punas kaj turmentas. Mi tamen denove devas konstati ke tiu ĉi rigardomaniero estas tute malvera. Tio povas esti frapa, malfacile komprenebla kaj malfacile adoptata por iuj kaj eble iuj legantoj emociiĝas. La dokumento publikigita de SAT en Hispanio misprezentas la historion tiel ke la judoj ŝtelis la landon de la palestinanoj kaj forpelis ilin. Tio tamen malveregas.

Fakto estas ke la teritorio kien la judoj iom post iom translokiĝis (la teritorio kie Israelo hodiaŭ situas) en tiu tempo estis tre maldense enloĝata. La teritorio estis dezerta kaj tie ankaŭ estis malariomarĉoj. Tiuj ĉi informoj estas historiaj faktoj, kvankam la historio plej ofte estas prezentata tute male, tio estas ke la teritorio estis enloĝata de palestinanoj, la judoj ŝtelis la landon de ili kaj fine forpelis ilin. Eble en tiu ĉi momento iuj legantoj vigle protestas. Eble iuj emociiĝas. Eble iuj estas frapitaj kaj eble por iuj tiuj ĉi faktoj ne venas kiel novaĵo. Ĉiuokaze; tiuj ĉi informoj estas historiaj faktoj kaj por mi tio estas tute evidente. Studante kaj esplorante tiujn ĉi informojn mi neniel povas konkludi ke ili ne verus. Mi havas neniajn kaŭzojn pridubi ĉu ili veras aŭ ne; por mi estas tute evidente ke ili veras.

Por plie klarigi pri tiuj ĉi historiaj faktoj kontraŭ la kutima misprezento de la historio, endas mencii kelkajn observadojn faritajn de vojaĝantoj en tiu ĉi regiono en tiu tempo. La raporto de ”Palestine Royal Commission” citas priskribon de la marborda ebenaĵo de jaro 1913:

“La vojo kiu kondukas norden el Gaza estis kiel somera pado, konvena por transportoj per kameloj kaj ĉaroj … neniuj oranĝoboskoj, fruktoĝardenoj aŭ vinberejoj estis vidataj antaŭ ol venante al [la juda vilaĝo] Yabna. … La okcidenta parto, apud la maro, estis preskaŭ dezerto. La vilaĝoj en tiu ĉi regiono malmultis kaj ili estis maldense enloĝataj. Multaj restaĵoj de vilaĝoj estis disaj en la regiono, ĉar multaj vilaĝoj estis forlasitaj de siaj enloĝantoj pro la ofta malario.” [1]

Mark Twain, kiu vizitis Palestinon en jaro 1867 priskribis la landon kiel “… nehoman landon kies tero ja estas riĉa, sed kiu komplete estas ellasita al la herbaĉo – silentaj tristaj vastaĵoj … tie regas dezerteco kiun eĉ ne la fantazio povas dekoracii per parado de vivo kaj movo. … Ni ne vidis eĉ unu solan homon dum la vojaĝo. … Apenaŭ ie troviĝis arbo aŭ arbedaro. Eĉ la olivarbo kaj la kakto, la amikoj de la senvalora tero, preskaŭ forlasis la landon.” [2]

Tiuj priskriboj montras ke la teritorio estis dezerta kaj maldense enloĝata. Tial konfirmiĝas ke la asertoj ke la judoj venis en teritorion plena de palestinanoj ŝtelante la landon de ili kaj fine forpelante ilin malveras. Oni memoru ke la dokumento de SAT en Hispanio estas publikigita de la Palestina Liberiga Organizaĵo, kiu konscie misprezentas la historion por atingi politikajn celojn. Mi diras tion tute klarvorte kaj neniel beligas la aferon.

La supraj klarigoj montras ke la teritorio kie Israelo hodiaŭ situas estis dezerta kaj maldense enloĝata. Tial la aserto ke la judoj ŝtelis la landon ne validas. Tio estas la unua malveraĵo pri kiu mi volas skribi. La dokumento de SAT en Hispanio enhavas multajn malveraĵojn, sed mi sekve mallonge skribas pri unu plia malveraĵo. Tio estas la aserto ke la palestinanoj estis forpelataj de la judoj en la jaroj 1947-1949. Historia fakto estas ke la judoj ne forpelis la palestinanojn, sed multaj dekmiloj da bonhavaj palestinanoj rifuĝis ĉar ili atendis ke milito komenciĝus. Multaj pliaj dekmiloj da palestinanoj lasis la teritorion ĉar la arabaj estroj admonis ilin rifuĝi pro la antaŭenmarŝantaj armeoj. Tial la asertoj ke la judoj forpelis la palestinanojn ne veras.

Mi nun pensigis pri la problemo ke ekzistas multe da malveraĵoj kaj misprezentoj koncerne Israelon, la judojn, la palestinanojn, la historion kaj la nuntempajn okazintaĵojn. Ekzistas multaj pensoj kaj opinioj koncerne la Israelan-Palestinan konflikton kaj la homoj krudskize dividiĝas en du grupoj koncerne la konflikton kaj la opinioj kaj la pensoj de tiuj du grupoj ege malsimilas. Mi reprezentas unu el tiuj du grupoj. Mia intenco ne estas, kiel jam dirite, trudi miajn pensojn kaj opiniojn al aliaj homoj, sed mi volas pensigi kaj diskutigi pri la konflikto. En tiu ĉi blogaĵo mi volas priskribi la problemon de la abundo de malveraĵoj kaj misprezentoj. Por mi estas tute evidente ke ekzistas multe da tiaj malveraĵoj kaj misprezentoj. Por mi estas ankaŭ tute evidente ke la aserto ke Israelo estus reĝimo tute ne veras. Same estas koncerne la asertojn ke la judoj venis en dense enloĝatan teritorion, ŝtelis la landon de la palestinanoj kaj fine forpelis ilin. Mi esploris tion kaj el miaj esploroj kaj trovoj mi neniel povas konkludi ke tiuj asertoj estus veraj.

Mi volas igi homojn pripensi. Mi esperas ke tiu ĉi blogaĵo igas homojn pripensi. Mi esperas ke homoj pripensas tion kion mi pritraktis kaj mi ankaŭ esperas ke homoj vidas la fakton ke ekzistas multe da misprezentoj kaj malveraĵoj koncerne la Israelan-Palestinan konflikton. Ĉiuj homoj rajtas libere opinii kaj pensi, sed ne estas malpermesite ŝanĝi la opiniojn kaj pensojn se montriĝas ke oni fidis al malveraĵoj. Sed estas afero de ĉiu homo kion li/ŝi faras el tio. Mi almenaŭ klopodis igi homojn pripensi. Ŝajnas tamen ke multaj homoj fidas al malveraĵoj. Ne estas malpermesite fidi al malveraĵoj. Ĉiuj homoj rajtas libere opinii kaj pensi, eĉ se oni opinias kaj pensas per malveraĵoj, kvankam tio ne estas tiel bone. Sed oni ankaŭ rajtas ŝanĝi opiniojn kaj pensojn se oni tion volas. Tio ne estas malpermesite. Historia fakto estas ke la judoj nek ŝtelis la landon de la palestinanoj, nek forpelis ilin. Neniu serioza historiisto pridubas tion. Sed la situacio komplikiĝis ĉar ekzistas tiuj kiuj volas ŝanĝi la historion kaj diskonigi tiun ĉi ŝanĝitan kaj malveran historion. Kaj bedaŭrinde tiuj homoj sukcesis tre bone.

[1] Palestine Royal Commission Report, paĝo 233

[2] Mark Twain, The Innocents Abroad (Londono, 1881)

La dokumento de SAT en Hispanio: http://nodo50.org/esperanto/dokumentaro/DOKUMENTO09eo.pdf

Tiu ĉi afiŝo estas publikigita en tri lokoj samtempe: miajpripensadoj.wordpress.com, Esperanto.com kaj Ipernity. Listo de ĉiuj artikoloj.