Gentioux, Francio, monumento al la mortintoj de la Unua Mondmilito :

“Estu malbenata la milito“

  • EO. "Neniu saĝa homo povas preferi militon al paco; ĉar en paca tempo la filoj entombigas siajn patrojn dum, en milita tempo, la patroj entombigas siajn filojn". Herodoto
  • FR. Nul homme sensé ne peut préférer la guerre à la paix; car en temps de paix ce sont les fils qui enterrrent leurs pères, alors que, en temps de guerre, ce sont les pères qui enterrent les fils (Hérodote)
  • EN. Only a fool would choose war over peace - for in peace sons bury their fathers and in war fathers their sons. Herodotus of Halicarnassus
  • IT. Nessuno è così stupido da preferire la guerra alla pace; nella pace i figli seppelliscono i padri, mentre in guerra i padri seppelliscono i figli. Erodoto
  • PT. Só um tolo preferiria a paz à guerra, porque na paz os filhos enterram os pais e na guerra são os pais que enterram os filhos. Heródoto
  • LA. "Silent leges inter arm." Cicero
  • EO. Kiam parolas la armiloj, silentas la leĝo. (Cicerono)
  • EN. In times of war, the law falls silent. Cicero
  • ES. Cuando hablan las armas, las leyes callan. Cicerón
  • DE. Unter den Waffen schweigen die Gesetze. Cicero
  • FR. Quand les armes parlent, les lois se taisent. Cicéron
  • IT. Quando parlano le armi, le leggi tacciono. (Cicerone)
  • PT. Quando falam as armas, cala-se a lei. (Cícero)
  • EN. "Terrorism is the war of the poor, and War is the terrorism of the rich." (Sir Peter Ustinov)
  • EO. La milito estas la terorismo de la riĉuloj, la terorismo estas la milito de la malriĉuloj. (Sir Peter Ustinov)
  • DE. Krieg ist Terror der Reichen, Terror ist Krieg der Armen. (Sir Peter Ustinov)
  • FR. La guerre est le terrorisme des riches, le terrorisme est la guerre des pauvres. (Sir Peter Ustinov)
  • IT. La guerra è il terrorismo dei ricchi, il terrorismo è la guerra dei poveri. (Sir Peter Ustinov)
  • PT. Terrorismo é a guerra dos pobres, e a guerra é a terrorismo dos ricos. (Sir Peter Ustinov)
  • ES. Terrorismo es la lucha de los pobres, y la guerra es la lucha de los ricos. (Sir Peter Ustinov)
  • FA. «جنگ روش تروریستی ثروتمندان است؛ و تروریسم شیوه‌ی جنگ فقراست».
  • FR. ”Si nos soldats commençaient à penser, aucun d'eux ne resterait sur les rangs.“ (Frédéric II, roi de Prusse)
  • EO. Se niaj soldatoj ekpensus, neniu el ili plue restus en la vico. (Frederiko la 2a, reĝo de Prusio)
  • IT. Se i nostri soldati cominciassero a pensare, non ne resterebbe nessuno nei ranghi (Federico II, re di Prussia)
  • DE. "Leidenschaft macht häufig den Klügsten zum Narren und den Dümmsten zum Schlaukopf."(Arthur Schopenhauer)
  • EO. La patriotismo estas la plej stulta el la pasioj, la pasio de la stultuloj. Arthur Schopenhauer
  • FR. Le patriotisme est la plus sotte des passions, la passion des sots. Arthur Schopenhauer
  • IT. Il patriottismo è la più stupida delle passioni, la passione degli stupidi (Arthur Schopenhauer)
  • FR. "Quand les talons claquent, l’esprit se vide." (Maréchal Lyautey)
  • EO. Kiam klakas la kalkanumoj, malpleniĝas la spirito. (Marŝalo Lyautey. La ĉi supra ligilo kondukas al diverslingva vikipedia prezento; same por postaj citaĵoj. Pri alia temo li diris : “Le plus grand obstacle à notre colonisation est la grammaire du français“ = La plej granda obstaklo al nia koloniigado estas la gramatiko de la franca“).
  • IT. Quando battono i talloni, si vuota lo spirito (Maresciallo Lyautey)
  • FR. “La guerre, l'art de tuer en grand et de faire avec gloire ce qui, fait en petit, conduit à la potence.“ (Jean Henri Fabre)
  • EO. La milito, la arto mortigi grandskale kaj fari kun gloro tion, kio, farita etskale, kondukas al la pendumilo. (Jean Henri Fabre. 1823-1915. Franca entomologo, humanisto, verkisto kaj poeto).
  • IT. La guerra, l'arte di ammazzare in grande scala e fare con gloria quel che, fatto in piccola scala, conduce alla forca ( Jean Henri Fabre. 1823-1915. entomologo, umanista, scrittore e poeta francese)
  • FR. “On croit mourir pour la patrie : on meurt pour les industriels“ (Anatole France)
  • EO. Oni kredas morti por la patrio : oni mortas por la industriistoj. (Anatole France)
  • IT. Si crede di morire per la patria, ma si muore per gli industriali (Anatole France)
  • FR. "Le patriotisme est un sentiment artificiel et déraisonnable, source funeste de la plupart des maŭx qui désolent l'humanité." Léon Tolstoï.
  • EO. "Patriotismo estas artefarita kaj malracia sento, mortoporta fonto deplejmulto el la plagoj kiuj afliktigas la homaron." Leo Tolstoï.
  • IT. Il patriottismo è un sentimento artificiale e irrazionale, fonte funesta di gran parte dei mali che affliggono l'umanità. (Leone Tolstoi)
  • FR. "Un homme bon, un homme sain, un homme raisonnable ne doit pas saluer les drapeaux."
    Henri Barbusse. "La Lueur dans l'abîme" (1920)
  • EO. "Homo bona, homo sana, homo saĝa ne devas saluti flagojn. Henri Barbusse. "La Lueur dans l'abîme" / La lumeto en abismo (1920)
  • IT. Un uomo buono, un uomo sano, un uomo sensato non deve salutare bandiere (Henri Barbusse. "Il lume nell'abisso" (1920)
  • EN. "Mankind must put an end to war, or war will put an end to mankind." John F. Kennedy
  • EO. La homaro devas ĉesigi la militon, aŭ la milito metos finon al la homaro. John F. Kennedy
  • FR. L'humanité doit mettre un terme à la guerre, ou la guerre mettra un terme à l'humanité. John F. Kennedy
  • DE. Die Menschheit muss dem Krieg ein Ende bereiten, sonst wird der Krieg der Menschheit ein Ende bereiten. John F. Kennedy
  • ES. La humanidad tiene que acabar con la guerra, antes de que la guerra acabe con la humanidad. John F. Kennedy
  • PT. La humanidade tem que pôr fim à guerra. Caso contrário, irá pôr um fim à humanidade. John F. Kennedy
  • EN. "War will exist until that distant day when the conscientious objector enjoys the same reputation and prestige that the warrior does today." (John Fitzgerald Kennedy)
  • EO. La milito ekzistos ĝis la fora tago, kiam obĵetanto pro konscienco ĝuos saman prestiĝon kiel militisto. (John Fitzgerald Kennedy)
  • FR. “La guerre existera jusqu'au jour lointain où l'objecteur de conscience jouira du même prestige que le guerrier." (John Fitzgerald Kennedy)
  • IT. La guerra esisterà fino al giorno lontano in cui l'obiettore di coscienza avrà lo stesso prestigio che oggi ha il guerriero (John F. Kennedy)
  • FR. "L'armée est l'école du crime." Augustin Hamon
  • EO. La armeo estas krimlernejo. Augustin Hamon
  • IT. L'esercito è la scuola del crimine. (Augustin Hamon)
  • FR. “Les guerres, ce sont des gens qui ne se connaissent pas et qui s’entretuent parce que d’autres gens qui se connaissent très bien ne parviennent pas à se mettre d’accord.“ (Paul Valéry)
  • EO. La militoj, tio estas homoj, kiuj ne konas sin kaj kiuj reciproke mortigas sin ĉar aliaj homoj, kiuj sin konas tre bone, ne sukcesas akordiĝi. (Paul Valéry. 1871-1945. Franca verkisto, poeto, filozofo)
  • IT. Le guerre sono questo: uomini che non si conoscono e che si ammazzano perchè degli altri uomini, che si conoscono benissimo, non sono riusciti a mettersi d''accordo (Paul Valéry. 1871-1945. Scrittore, poeta e filosofo francese)
  • EN. "What difference does it make to the dead, the orphans and the homeless, whether the mad destruction is wrought under the name of totalitarianism or the holy name of liberty or democracy?" (Mahatma GandhiI, "Non-Violence in Peace and War")
  • EO. Kia diferenco estas en tio por la mortintoj, la orfoj kaj la senhejmuloj, ke absurda detruo estu kondukata nome de totalitarismo, aŭ de la sankta nomo de la libereco aŭ de la demokratio ? (Mahatma Gandhi, "Neperforto en Paco kaj Milito")
  • FR. Quelle différence cela fait-il pour les morts, les orphelins et les sans-abris, qu’une destruction absurde soit menée au nom du totalitarisme, ou au saint nom de la liberté ou de la démocratie ? (Mahatma Gandhi, "Non-violence dans la Paix et la Guerre")
  • IT. Che differenza fa per i morti, gli orfani e i profughi, se una assurda distruzione è compiuta in nome del totalitarismo o nel santo nome della libertà e della democrazia? (Mahatma Gandhi, "Nonviolenza in pace e in guerra")
  • EN. “The first casualty when war comes is the truth.“ (Hiram Warren Jonhson)
  • EO. La unua viktimo de milito, t.e. la vero. (Hiram Warren Jonhson. 1866-1945. Usona politikisto kaj senatano)
  • FR. La première victime d’une guerre, c’est la vérité. (Hiram Warren Johnson. 1866-1945. Homme politique et sénateur étasunien)
  • HE. הקורבן הראשון של המלחמה היא האמת
  • IT. La prima vittima della guerra è la verità. (Hiram Warren Jonhson, uomo politico e senatore statunitense)
  • FR. “On ne ment jamais autant qu’avant les élections, pendant la guerre et après la chasse.“ (Georges Clemenceau)
  • EO. Oni neniam tiel multe mensogas ol antaŭ la balotoj, dum la milito kaj post la ĉasado. (Georges Clemenceau)
  • IT. Non si dicono mai tante bugie come prima delle elezioni, durante la guerra e dopo la caccia (Georges Clemenceau)
  • FR. “La guerre ! C'est une chose trop grave pour la confier à des militaires.“ (Georges Clemenceau)
  • FR. La milito ! Tio estas tro grava afero por ĝin komisii al militistoj."(Georges Clemenceau)
  • IT. La guerra è una cosa troppo seria per affidarla ai militari (Georges Clemenceau)
  • FR. “Quand les riches se font la guerre, ce sont les pauvres qui meurent.“ (Jean-Paul Sartre)
  • EO. Kiam militas la riĉuloj, mortas la malriĉuloj. (Jean-Paul Sartre)
  • IT. Quando i ricchi si fanno la guerra, sono i poveri che muoiono (Jean Paul Sartre)
  • "Tous les drapeaux ont été tellement souillés de sang et de merde qu'il est temps de n'en plus avoir, du tout." Gustave Flaubert dans une lettre à George Sand, 5 juillet 1869.
  • "Ĉiuj flagoj estis tiel makulitaj per sango kaj merdo, ke estas tempo tute ne plu havi da ili." Gustave Flaubert en letero al George Sand, 5an de julio 1869.
  • IT. Tutte le bandiere sono talmente sporche di sangue e di merda, che è ora di non averne più nessuna (Gustave Flaubert in una lettera a George Sand, 5 luglio 1869)
  • FR. Guerre : "Le merveilleux de cette entreprise infernale, c'est que chaque chef des meurtriers fait bénir ses drapeaux et invoque dieu solennellement avant d'aller exterminer son prochain." (Voltaire)
  • EO. Milito : "La mirindaĵo de tiu infera entrepreno, tio estas ke ĉiu estro de la murdistoj benigas siajn flagojn kaj solene alpreĝas dion antanu ol iri ekstermi sian proksimulon." (Voltaire)
  • IT. Guerra - La meraviglia di questa impresa infernale è che ogni capo di assassini fa benedire la sua bandiera e invoca solennemente dio prima di ammazzare il suo vicino (Voltaire)
  • FR. "Drapeaux aux fenêtres: linge sale des États". Sylvain Tesson. Journaliste, écrivain, géographe, alpiniste français) "Aphorismes sous la lune et autres pensées sauvages" (2008)
  • EO. Flagoj ĉe fenestroj : malpura tolaĵo de la ŝtatoj. Sylvain Tesson (franca ĵurnalisto, verkisto, geografo, alpinisto) "Aphorismes sous la lune et autres pensées sauvages" / Aforismoj sub la luno kaj aliaj sovaĝaj pensoj (2008)
  • IT. Bandiere alle finestre, biancheria sporca degli stati (Sylvain Tesson, giornalista, scrittore, geografo, alpinista francese) "Aforismi sotto la luna e altri pensieri selvaggi" (2008)
  • “Tout ce qui touche à la guerre est une gifle au bon sens.“ (Herman Melville)
  • Ĉio, kio rilatas al milito estas vangofrapo kontraŭ racio" (Herman Melville)
  • DE. Wenn einer mit Vergnügen in Reih und Glied zu einer Musik marschieren kann, dann verachte ich ihn schon; er hat sein großes Hirn nur aus Irrtum bekommen, da für ihn das Rückenmark völlig genügen würde. Diesen Schandfleck der Zivilisation sollte man so schnell wie möglich zum Verschwinden bringen. Heldentum auf Kommando, sinnlose Gewalttat und leidige Vaterländerei, wie glühend hasse ich sie, wie gemein und verächtlich erscheint mir der Krieg; ich möchte mich lieber in Stücke schlagen lassen, als mich an einem so elenden Tun beteiligen! Töten im Krieg ist nach meiner Auffassung um nichts besser als gewöhnlicher Mord." Albert Einstein. [mankas du unuaj frazoj; il manque les deux premières phrases].
  • EN. “The worst of the gregarious institutions named the army. I hate it. He who joyfully marches to music in rank and file has already earned my contempt. He has been given a large brain by mistake, since for him the spinal cord would fully suffice. This disgrace to civilisation should be done away with at once. Heroism at command, senseless brutality, deplorable love-of-country stance, how violently I hate all this, how despicable and ignoble war is; I would rather be torn to shreds than be part of so base an action !“ (Albert Einstein, ")
  • EO. La plej malbona el la gregaj institucioj nomiĝas la armeo. Mi hatas ĝin. Se homo povas senti ian plezuron range defili je la sono de muziko, mi malestimas tiun homon... Li ne meritas homan cerbon, ĉar mjelo kontentigas lin. Ni devus laŭeble plej rapide malaperigi tiun kanceron de la civilizacio. Mi vigle malamas la laŭkomandan heroismon, la senkialan perforton kaj la debilan naciismon. La milito estas la plej malestiminda afero. Mi preferus lasi min murdi ol partopreni en tiu hontindaĵo.( Albert Einstein, "Kiel mi vidas la mondon". 1934)
  • FR. La pire des institutions grégaires se nomme l’armée. Je la hais. Si un homme peut éprouver quelque plaisir à défiler en rang aux sons d’une musique, je méprise cet homme… Il ne mérite pas un cerveau humain puisqu’une moëlle épinière le satisfait. Nous devrions faire disparaître le plus rapidement possible ce cancer de la civilisation. Je hais violemment l’héroïsme sur ordre, la violence gratuite et le nationalisme débile. La guerre est la chose la plus méprisable. Je préférerais me laisser assassiner que de participer à cette ignominie. (Albert Einstein, "Comment je vois le monde", 1934)
  • IT. La peggiore delle istituzioni gregarie si chiama l'esercito. Lo odio. Se un uomo prova qualche piacere a sfilare nei ranghi al suono di una musica, io lo detesto. Non merita di avere un cervello da uomo, gli basta una spina dorsale. Noi dobbiamo far sparire il più presto possibile questo cancro della civiltà. Io odio violentemente l'eroismo su comando, la brutalità gratuita, il nazionalismo stantio. La guerra è la cosa più riprovevole. Io preferirei lasciarmi ammazzare piuttosto che partecipare a tale ignominia (Albert Einstein, Come io vedo il mondo, 1934)
  • EO. "La naciisma edukado povas sukcesi, tial ke en la grandega plimulto de la cerboj regas ankoraŭ la dekomenca, absurda mistika tendenco. La esenco de l' patriotismo estas ja pure mistika, superstiĉa. Tio montriĝas per la absoluto de ĝia moralo. La naciismo estas eĉ la sola religio, kiu ankoraŭ postulas de la homo vivoferon." (Eugène Lanti)
  • FR. L'éducation nationaliste peut réussir parce que l'absurde tendance mystique originelle règne dans l'immense majorité des cerveaux. L'essence du patriotisme estas certes purement mystique superstitieuse. Ceci apparaît dans l'absolutisme de sa morale. Le nationalisme est même la seule religion qui exige encore de l'homme le sacrifice de sa vie. (Eugène Lanti)
  • IT. L'educazione nazionalista può avere successo perchè nella grandissima parte dei cervelli regna ancora la tendenza originale, assurda e mistica. L'essenza del patriottismo è mistica, superstiziosa. Lo mostra l'assolutismo della sua morale. Il patriottismo è la sola religione che ancora esige dall'uomo il sacrificio della vita. (Eugène Lanti)
  • EN. " In the councils of government, we must guard against the acquisition of unwarranted influence, whether sought or unsought, by the military-industrial complex. The potential for the disastrous rise of misplaced power exists and will persist." (President Dwight D. Eisenhower, Farewell Address, January 17, 1961)
  • EO. En niaj politikaj organoj, ni devas zorgi, ke la milita-industria komplekso ne akiru, intence aŭ ne, nepravigeblan influon. La risko, ke katastrofe koncentriĝu potenco en danĝeraj manoj, ekzistas kaj plu daŭros. (Parolado de fino de mandato de la usona prezidento Dwight D. Eisenhower, 17-an de januaro 1961)
  • FR. Dans les organes politiques, nous devons veiller à empêcher le complexe militaro-industriel d’acquérir une influence injustifiée, qu’il l’ait ou non consciemment cherchée. Nous nous trouvons devant un risque réel, qui se maintiendra à l’avenir : qu’une concentration désastreuse de pouvoir en des mains dangereuses aille en s’affermissant. (Discours de fin de mandat du président Dwight D. Eisenhower, le 17 janvier 1961)
  • IT. Nei nostri organi politici, dobbiamo fare attenzione a che il complesso militare-industriale non acquisisca una influenza ingiustificata, che lo si cerchi coscientemente o no. Ci troviamo davanti al rischio reale, che persisterà in futuro, di una catastrofica concentrazione di potere in mani pericolose (Dwight D. Eisenhower, presdiente degli USA - discorso di fine mandato, 17 gennaio 1961)

Pli detala prezento en pliaj lingvoj / Présentation plus détaillée en plusieurs langues :
DE. : http://www.esperanto-sat.info/article833.html
EN. : http://www.esperanto-sat.info/article614.html
EO. : http://www.esperanto-sat.info/article11.html
ES. : http://www.esperanto-sat.info/article834.html
FR. : http://www.esperanto-sat.info/article613.html
IT. : http://www.esperanto-sat.info/article836.html
PT. : http://www.esperanto-sat.info/article835.html
(Pliaj tradukoj bonvenaj unikode ! Autres traductions bienvenues en Unicode !)

  • EN. "Patriotism is the last refuge of a scoundrel".
  • EO. La patriotismo estas la lasta rifuĝejo de fripono.
  • FR. Le patriotisme est le dernier refuge des coquins.
  • EN. "Our true nationality is mankind". Herbert George Wells. "The Outline of History" (1920).
  • EO. Nia vera nacieco estas la homaro. Herbert George Wells : Skizo pri universala lingvo (1920).
  • FR. “Notre vraie nationalité est l'humanité.” Herbert George Wells : Esquisse d’une histoire universelle (1920).

    EO
    Jam delonge atentigis pri tiu situacio, kaj kondamnis ĝin, generalo     Smedley Butler en ”War is a racket” (Milito estas prirabo. 1935). Li jam konstatis la ekziston de du regpovoj en Usono : la elektita kaj la milita-industria. Iama alta usona ŝtatoficisto de la Ŝtatdepartmento, William Blum, ankaŭ atentigis pri tiu sama devojiĝo kaj sama danĝero en ”Killing hope - U.S. Military and CIA Interventions Since World War II” (Mortigi la esperon - intervenoj de la usona armeo kaj de CIA depost la Dua mondmilito. 2003) kaj "Rogue state" (tria eld. en 2005. = Kanajla ŝtato).

    Kiam ŝi estis ŝtatsekretariino en la "demokrata" registaro de Bill Clinton, Madeleine Albright, diris ke 500 000 irakaj infanoj mortintaj pro malsato pro la UN-embargo kontraŭ Irako, tio estis "akceptebla"... Sed Napoleono la 1a diris siatempe, en 1813, al la aŭstria kanceliero Metternich "Un million d'humains est pour un homme comme moi de la merde" (    Por homo kiel mi, unu miliono da homestaĵoj, tio estas merdo" (Paul Reiwald, "La conquête de la Paix" (La konkero de Paco). Ĝenevo : éd. du Rhône. 1944. p. 246)

La financisto George Sorros, kies patro, esperantisto, verkis atestan romanon pri naziismo (Maskerado), diris : ”Per la iraka milito ni estas kreantaj pli da teroristojn ol ni sukcesos mortigi da ili“, kaj (en) Porter Goss, iama estro de CIA, diris ke la iraka milito havigis “[milit-]motivon al la islamaj ekstremistoj“.

William Blum taksas ke jara milita budĝeto de Usono (330 miliardoj da dolaroj) korespondas la sumo de 18 000 dolaroj hore depost la naskiĝo de Jesuo Kristo (antaŭ preskaŭ 2000 jaroj)... pri kiu G.W. Bush — la katastrofo de la tria jarmilo por Usono kaj la tuta homaro — diras sin admiranto (jen plia peza kruco sur la ŝultroj de Jesuo Kristo !).

---

FR

Le général Smedley Butler avait déjà signalé et condamné cette situation dans ”War is a racket” ("La guerre est un racket". 1935. Une réédition en traduction française est annoncée pour novembre 2008 à la FNAC et, "bientôt", chez Amazon.fr). Il avait constaté l'existence de deux pouvoirs aux États-Unis : le pouvoir élu et celui du complexe militaro-i